KAMU İHALE KURUL KARARI

Toplantı No : 2016/011

Gündem No : 60

Karar Tarihi : 10.02.2016

Karar No : 2016/UH.II-490

Şikayetçi :

Elif Sağlık Ve Sosyal Hiz. Tem. San. Tic. A.Ş.

İhaleyi Yapan Daire:

İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı

Başvuru Tarih ve Sayısı:

04.01.2016 / 324

Başvuruya Konu İhale:

2015/162450 İhale Kayıt Numaralı "İstanbul Anadolu Adalet Sarayı 360 Personel İle Malzemeli Genel Temizlik Hizmeti Alım" İhalesi

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Karar:

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:

Başkan: Mahmut GÜRSES

Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Dr. Mehmet AKSOY

BAŞVURU SAHİBİ:

Elif Sağlık ve Sosyal Hiz. Tem. San. Tic. A.Ş.,

Şeyhli Mah. Ankara Cad. No: 24311 Kurtköy Pendik/İSTANBUL

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı,

Cevizli Mah. Esentepe E-5 Yanyol Cad. No: 29 Kartal/İSTANBUL

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2015/162450İhale Kayıt Numaralı “İstanbul Anadolu Adalet Sarayı 360 Personel ile Malzemeli Genel Temizlik Hizmeti Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 04.12.2015 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “İstanbul Anadolu Adalet Sarayı 360 Personel ile Malzemeli Genel Temizlik Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Elif Sağlık ve Sosyal Hiz. Tem. San. Tic. A.Ş.nin 23.12.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 31.12.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.01.2016 tarih ve 324 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.01.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/27 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Başvuru konusu ihalede aşırı düşük teklif sorgulaması yapılırken “işçilik, temizlik malzemesi, ekipman giderleri, 360 personelin yılda iki kez portör muayene gideri, Teknik Şartname’de belirtilen dış cephe temizliği, yüz tanıma terminali gideri, İdari Şartname’nin 25.3.4’üncü maddesinde belirtilen hizmetlere karşı sözleşme süresince 360.000 m² kullanım alanının ilaçlanma giderleri”nin önemli teklif bileşeni olarak belirlenmesi gerekirken idarece söz konusu gider kalemlerinin dikkate alınmadığı, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Dolunay Kurumsal İşlem Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.- Gözde Eğitim Tem. İnş. Sos. Hiz. İş Ortaklığının ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Danış Müt. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.- Veysel Tem. Gıda Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, anılan isteklilerin teklif ettikleri fiyatlar ile ihale konusu hizmetin gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı, söz konusu isteklilerin açıklamaları kapsamında sunulan fiyat tekliflerinde yer alan malzeme ve ekipmanların Teknik Şartname’de öngörülen malzeme ve ekipmanlarla aynı şekilde isimlendirildiği, ancak fiyat teklifindeki malzemeler ile maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarındaki malzemelerin uyumlu olup olmadığının, fiyat teklifinde öngörülen birim fiyatların gerçeği yansıtıp yansıtmadığının ve tedarikçi ile meslek mensubu arasında tam tasdik sözleşmesi bulunup bulunmadığının anlaşılabilmesi için ihale komisyonu tarafından fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının ilgili meslek mensuplarından istenilmesinin zorunlu olduğu, ayrıca İdari Şartname’nin 25.3.4’üncü maddesinde belirtilen 360.000 m²kullanım alanının ilaçlama gideri açıklanırken “m²”üzerinden fiyat teklifi alınmak suretiyle belgelendirilmesi gerektiği,

2) Ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında “kürek ve su hortumu” malzemelerinin fiyatlarını tevsik etmek için sundukları fiyat tekliflerini veren firmaların bu alanlarda faaliyet göstermediği,

3) Ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerin teklif ettikleri bedeller ile işçilik maliyetinin (resmi ve dini bayramlarda yapılacak çalışmalara ilişkin maliyet de dahil olmak üzere) karşılanmadığı,

4) Başvuruya konu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Dolunay Kurumsal İşlem Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.- Gözde Eğitim Tem. İnş. Sos. Hiz. İş Ortaklığı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Danış Müt. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.- Veysel Tem. Gıda Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığını oluşturan şirketlerin her ikisinin de idare tarafından ihaleye davet edilmediği, pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelerde ihaleye davet edilmeyen bir istekli ile iş ortaklığı yaparak ihaleye teklif verilmesinin mümkün olmadığı,

5) İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde yer alan düzenlemenin ihale tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’a uygun olmadığı,

6) İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde ilaçlama giderinin teklif fiyata dahil giderler arasında sayıldığı, ancak birim fiyat teklif cetvelinde söz konusu gider kalemi için ayrı bir satır açılmadığı,

7) Teknik Şartname’de dış cephe temizliği yapılacağının belirtilmesine karşın, söz konusu gider kalemi için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmadığı ve bu gider kaleminin İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil giderler arasında sayılmadığı iddia edilmektedir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının “İstanbul Anadolu Adalet Sarayı 360 Personel ile Malzemeli Genel Temizlik Hizmet Alımı” olarak belirtildiği,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

1. İşin yapılmasında görevlendirilecek 1 kişi temizlik müdürüne brüt asgari ücretin %170 fazlası ödenecektir.

2. İşin yapılmasında görevlendirilecek 2 kişi temizlik grup amirine brüt asgari ücretin %110 fazlası ödenecektir.

3. İşin yapılmasında görevlendirilecek 8 kişi temizlik şefine brüt asgari ücretin %70 fazlası ödenecektir.

4. İşin yapılmasında görevlendirilecek 13 kişi camcı personele brüt asgari ücretin %50 fazlası ödenecektir.

5. İşin yapılmasında görevlendirilecek 325 kişi temizlik personeline brüt asgari ücretin %25 fazlası ödenecektir.

6. İşin yapılmasında görevlendirilecek 11 kişi engelli temizlik personeline brüt asgari ücretin %25 fazlası ödenecektir.

7. 36 Aylık Malzemeli Genel Temizlik Hizmet Alımı ihalesinde 43,5 gün (kırküçbuçuk gün) resmi ve dini bayram tatili bulunmaktadır. Bu günlerde ayrıntıları yukarıda belirtildiği üzere 10 genel temizlik elemanı için 435 mesai günü, 1 temizlik şefi için 43,5 mesai günü olmak üzere çalışan personel için toplam 478,5 mesai günü 4857 sayılı İş Kanunun 47. Maddesi uyarınca ücret hesaplanacak olup teklif fiyata dahildir.

Yıl içinde asgari ücret ve sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan maliyet artışına ilişkin olarak yapılacak fiyat farkı hesaplamalarında ödenen toplam ücretin sadece asgari ücret kısmı için fiyat farkı hesaplanacaktır.

25.3.2. Yemek ve yol gideri:

Çalışan tüm personelin aylı yol ve temek bedeli nakdi olarak yüklenici tarafından karşılanacak ve bordroda gösterilecektir.

Günlük yemek bedeli:10,00 TL

Günlük yol bedeli: 10,00 TL

Yol ve yemek giderlerinin aylık gün sayısı: 22 gün (yirmiki gün)

25.3.3.Malzeme giderleri:

Teknik Şartnamede cins ve miktarı belirtilen ihale konusu işte kullanılacak olan ve yüklenici tarafından karşılanacak olan malzeme giderleri teklif fiyata dahildir.

25.3.4. Diğer giderler:

360.000 m² kullanım alanına sahip hizmet binasının haşerelere karşı sözleşme süresi boyunca ayda bir kez ilaçlama yapılmasına ilişkin tün giderler teklif fiyatına dahildir.

…25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranı %2’dir.” düzenlemesinin,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

34.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.

İhale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat teklif cetveli standart formu ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

A B

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Birimi İşçi sayısı Ay/gün/

saat Teklif EdilenBirim Fiyat Tutarı

1 Temizlik Müdürü (Brüt asgari ücretin %170 fazlası) Ay 1 36

2 Temizlik Amiri (Brüt asgari ücretin %110 fazlası) Ay 2 36

3 Temizlik Şefi (Brüt asgari ücretin %50 fazlası) Ay 8 36

4 Camcı Personel (Brüt asgari ücretin %50 fazlası) Ay 13 36

Temizlik Personeli (Brüt asgari ücretin %25 fazlası) Ay 325 36

5 Temizlik Personeli (engelli) (Brüt asgari ücretin %25 fazlası) Ay 11 36

I. ARA TOPLAM (K.D.V Hariç)

Sıra No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması Birimi Miktarı Teklif Edilen Birim Fiyat Tutarı

1 Ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması 1 kişi temizlik şefi (brüt asgari ücretin %70) gün 43,5

2 Ulusal bayram ve genel tatil günleri çalışması 10 kişi temizlik personeli (brüt asgari ücretin %25 fazlası) gün 435

3 360 Personelin yılda 2 kez portür muayeneleri adet 2.160

4 Temizlik malzemesi ve ekipman bedeli ay 36

KISIM TOPLAM TUTARI (K.D.V Hariç)

Teknik Şartname’nin “İstanbul Anadolu Adalet Sarayı Temizliğinde Kullanılacak Makina, Ekipman, Sarf Malzemeler” başlıklı 22’nci maddesinde“22.1. Makinelerin Miktarı

TEMİZLİK MAKİNELERİ VE TEÇHİZAT (sözleşme süresince kullanılacak ve yüklenici tarafından karşılanacak)

ADEDİ

Yürüyen merdiven temizleme makinası

1 ADET

Zemin bakım ve temizlik otomatı (itmeli)

12 ADET

Sanayi tipi ıslak/kuru elektrik süpürgesi

10 ADET

Profesyonel tip elektrik süpürgesi

30 ADET

Sert zemin yıkama ve cilalama makinası

10 ADET

Sanayi tipi otomatik çamaşır yıkama makinası

2 ADET

Sanayi tipi kurutma makinası

2 ADET

Sırtta taşınabilen kuru vakum makinesi

3 ADET

Kuru köpük halı yıkama makinası

1 ADET

Binicili zemin yıkama makinası

3 ADET

Buhar Makinası

1 ADET

“ düzenlemesine yer verilmiştir.

Anılan maddenin devamında “Temizlikte kullanılacak ekipmanların miktar ve özellikleri” başlığı altında yapılan düzenlemede “300 adet çift kovalı, presli temizlik arabası, 155 adet çok amaçlı kat arabası, 6 adet malzeme taşıma arabası (dört tekerlekli), 6 adet malzeme taşıma arabası (iki tekerlekli), 50 adet iki tekerlekli 250 litrelik konteyner, 300 adet büyük boy, ayak basmalı, kapaklı, plastik çöp kovası, 200 adet orta boy, ayak basmalı, kapaklı, plastik çöp kovası, 6 adet cam için teleskop, 50 adet ayaklı küllük, 20 adet camcı kovası, 6 adet su hortumu 100 m, 400 adet kaygan zemin levhası, 20 adet kürek, 3 adet yüz tanıma terminali”nin ihale konusu işte kullanılacağı belirtilmiş,

“Kullanılacak Temizlik Malzemeleri Miktarları” başlıklı 22.5’inci maddesinde ise “3600 kg kir ve cila sökücü, 2160 kg cila bakım maddesi, 2160 kg kir ve yağ çözücü, 720 kg kristal cila sert zeminler için, 1080 kg PVC cilası, 11520 kg yer yüzey temizleyicisi, 54000 kg sıvı el sabunu, 3240 kg çamaşır suyu, 3600 adet mekanik temizlik için ovma sıvısı, 10800 adet tuvalet için koku giderici, 2880 adet tuvalet ve lavabo için koku giderici tablet, 72000 rulo siyah çöp torbası (55 x 60 cm), 54000 rulo siyah çöp poşeti, 28800 rulo mavi çöp poşeti, 10800 rulo battal boy çöp torbası, 72 adet kaba alan süpürgesi, 10800 kutu non steril eldiven, 54000 adet toz bezi microfiber, 2700 adet yıkama pedi, 3420 adet lavabo fırçası, 1800 adet parlatma pedi, 720 adet kristal cila pedi, 3600 adet muhafazalı tuvalet fırçası, 10800 adet paspas püskülü, 10800 adet mop püskülü, 6480 adet oda parfümü, 1080 adet metal parlatıcı, 1800 adet oto fırçası, 1080 litre halı şampuanı, 900 adet cam bıçağı, 2160 adet cam lastiği, 540 adet cam peluşu, 2160 kg çamaşır makinesi deterjanı, 1440 adet işçi eldiveni, 540 adet cam kazıma aparatı, 1800 kg tuvalet temizleme maddesi, 1800 adet ıslak mop aparatı, 900 adet kuru mop aparatı, 900 adet fırça faraş takımı, 720 adet yer çekçeki (35 cm), 720 adet yer çekçeki (45 cm), 720 adet yer çekçeki (75 cm), 2160 adet maşrapa, 360 adet lavabo pompası, 1800 adet cam kazıma jileti, 540 adet yer kazıma aparatı, 2880 adet yer kazıma jileti, 2880 litre ahşap temizleme maddesi, 3600 adet ovma temizlik süngeri, 1800 adet ovma temizlik teli, 1800 adet bulaşık eldiveni, 1080 adet cam bezi, 7200 adet toz maskesi, 720 adet pelüş apartı, 1800 adet koku giderici süzgeç, 1080 adet cam temizleme maddesi, 2160 litre bulaşık deterjanı, 360 kg köpük kesici, 360 adet tuz ruhu, 72 adet toz alma püskülü, 72 adet lavabo açıcı, 360 adet elektirikli toz torbası, 1440 kg pas sökücü, 720 kg kireç sökücü, 2880 kg klozet temizleyici, 324 koli ev tipi üç katlı tuvalet kağıdı, 6012 koli ev tipi iki katlı tuvalet kağıdı, 12024 koli fotoselli kağıt havlu 6’lı, 900 koli Z katlama kağıt havlu 12’li” sarf malzemelerinin kullanılması öngörülmüştür.

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (c) bendi kapsamında pazarlık usulü ile gerçekleştirilen söz konusu ihaleye 19 şirketin davet edildiği, 13 doküman satın alındığı ve 9 istekli tarafından teklif verildiği, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme sonucunda 9 isteklinin de yeterli bulunduğu ve son fiyat tekliflerini vermeye davet edildiği,

İdarece 37.713.976,42 TL olarak hesaplanan sınır değerin altında teklif sunan Dolunay Kurumsal Bilgi İşlem Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.- Gözde Eğitim Temizlik İnşaat Gıda Turizm ve Sosyal Hizmetleri A.Ş. İş Ortaklığı, Danış Müteahhitlik Yemekçilik Temizlik Gıda Petrol Ürünleri Otomosyon Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti.- Veysel Marketçilik Temizlik Gıda Turizm Medikal Hizmet Organizasyon Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Seven İnşaat Temizlik Turizm ve Ticaret A.Ş., Sümerpak Temizlik Hizmetleri A.Ş., Akdeniz Temizlik Gıda Elektronik Makine Teknik Servis Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş., Bora Kurumsal Hiz. İnş. Tur. Gıda Mob. Taş. ve Tic. Ltd. Şti., Yıldızlar Eğitim Organizasyon Kağıtçılık San. ve Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulduğu,

Anılan isteklilere gönderilen 04.12.2015 tarihli yazılarda “…a) Fiyat teklifinin unsurlarını oluşturan sabit değerlere ait bedeller (asgari işçilik ücretleri, yemek, yol, işveren sigorta primleri vb.)

b) Fiyat teklifinin unsurlarını oluşturan değişken değerlere ait bedeller (ihale konusu işte kullanılacak makine-ekipman-araç parkında bulunup bulunmadığı, bulunmuyor iseler kiralama bedelleri toplamı, malzeme bedelleri, portör muayeneleri bedelleri)”nin belgelere dayalı olarak açıklanmasının istenildiği,

Yıldızlar Eğitim Organizasyon Kağıtçılık San. ve Tic. A.Ş.nin teklifinin “sunulan fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1 maddesine uygun şekilde SMMM tarafından kaşeli, onaylı olarak sunulmadığı ve ekipmanlara alınan tekliflerde Teknik Şartname’de belirtilen 13 kalem ekipman bulunmasına rağmen, 10 ekipman için fiyat teklifi alındığının tespit edildiği” gerekçeleriyle reddedildiği, diğer isteklilerin açıklamalarının uygun görüldüğü ve 16.12.2015 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Dolunay Kurumsal Bilgi İşlem Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.- Gözde Eğitim Temizlik İnşaat Gıda Turizm ve Sosyal Hizmetleri A.Ş.- İş Ortaklığının üzerinde bırakıldığı, Danış Müteahhitlik Yemekçilik Temizlik Gıda Petrol Ürünleri Otomosyon Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti.- Veysel Marketçilik Temizlik Gıda Turizm Medikal Hizmet Organizasyon Ltd. Şti. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.

…78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.

78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.

78.7. İdarelerce yaptırılacak işin niteliği dikkate alınarak, çalıştırılacak personel için brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası ücret belirlenebilecek; ancak “brüt asgari ücretin işverene maliyetinin (%) fazlası” şeklinde bir belirleme yapılmayacaktır. Tekliflerin eşit şartlarda değerlendirilmesi amacıyla, istekliler tarafından yaşlılık aylığı veya emekli aylığı bağlanmış olan personel çalıştırılacağı belirtilmiş olsa dahi işveren paylarının hesabında bu hususlar dikkate alınmaz.

78.8. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir.

78.29.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.

78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.” açıklamaları yer almaktadır.

Başvuru sahibinin “aşırı düşük teklif sorgulaması yapılırken “işçilik, temizlik malzemesi, ekipman giderleri, 360 personelin yılda iki kez portör muayene gideri, Teknik Şartname’de belirtilen dış cephe temizliği, yüz tanıma terminali gideri, İdari Şartname’nin 25.3.4’üncü maddesinde belirtilen hizmetlere karşı sözleşme süresince 360.000 m2 kullanım alanının ilaçlanma giderleri”nin önemli teklif bileşeni olarak belirlenmesi gerekirken idarece söz konusu gider kalemlerinin dikkate alınmadığı”na ilişkin iddiası, 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesinde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılırken önemli teklif bileşenlerini belirleme konusundaki takdir yetkisi idarelere tanındığından yerinde görülmemiştir.

Ayrıca “ilaçlama gideri tevsik edilirken m² üzerinden fiyat teklifi alınması gerektiği”ne ilişkin iddiası da ilaçlama giderinin idare tarafından önemli bir teklif bileşeni olarak belirtilmediği, ilaçlama malzemelerinin Teknik Şartname’de temizlik malzemeleri arasında sayılmadığı, birim fiyat teklif cetvelinde ilaçlama giderinin ayrı bir maliyet kalemi olarak gösterilmediği, dolayısıyla isteklilerin bu gider kalemini belgelendirmesine gerek bulunmadığı dikkate alındığında, yerinde görülmemiştir.

Her ne kadar “İhale konusu işte kullanılacak makine-ekipman-araç parkında bulunup bulunmadığı, bulunmuyor iseler kiralama bedelleri toplamı” idare tarafından önemli teklif bileşeni olarak tespit edilmiş ise de, Teknik Şartname’nin 22.1’inci maddesinde yer verilen makinelerin amortismana tâbi kıymetlerden olduğu, “amortisman”ın % 4 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler arasında değerlendirilmesi gerektiği göz önünde bulundurulduğunda, isteklilerin bu gider kalemini belgelendirmesine gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.

Diğer yandan, ihale komisyonu tarafından isteklilerin sunduğu fiyat tekliflerinde öngörülen birim fiyatların gerçeği yansıtıp yansıtmadığının tespitine yönelik olarak 11.12.2015 tarihli yazılar ile isteklilerden “fiyat teklifinde yer alan malzemelerin son geçici vergi beyannamesinden önceki tarih defter kayıtlarının, giriş çıkış faturalarının” sunulmasının istenildiği görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesi uyarınca idare tarafından gerekli görülmesi halinde fiyat teklifinin dayanağı olan maliyet tespit tutanakları ve satış tutarı tespit tutanakları istenmesi gerekirken, söz konusu tutanaklar yerine giriş çıkış faturalarının istenmesi mevzuata uygun bulunmamıştır. Nitekim idarenin talebi üzerine bazı istekliler tarafından maliyet tespit tutanakları ve satış tutarı tespit tutanakları, bazı istekliler tarafından faturalar, bazı istekliler tarafından hem maliyet/ satış tutarı tespit tutanaklarının hem de faturaların sunulduğu tespit edildiğinden, isteklilerin tekliflerinin eşit şekilde değerlendirilebilmesi amacıyla fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanakları 20.01.2016 tarihli Kurum yazıları ile ilgili meslek mensuplarından istenilmiştir. Gelen bilgi ve belgeler bir arada değerlendirildiğinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İhale üzerinde bırakılan istekli olan Dolunay Kurumsal Bilgi İşlem Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.- Gözde Eğitim Temizlik İnşaat Gıda Turizm ve Sosyal Hizmetleri A.Ş. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarının incelenmesi sonucunda asgari işçilik maliyetini KİK işçilik hesaplama modülü üzerinden hesapladığı ve teklif bedeli ile asgari işçilik maliyetinin karşılandığı,

Önemli teklif bileşenleri arasında yer alan “portör muayenesi” giderini tevsik etmek için Özel Uras Tıbbi Tahlil Laboratuvarı’ndan alınmış fiyat teklifini sunduğu, fiyat teklifinin üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim” ibaresinin yazıldığı, ilgili meslek mensubu tarafından imzalandığı ve kaşelendiği, dolayısıyla Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesine uygun olarak belgelendirildiği,

Anılan isteklinin 69 kalem sarf malzemesi ve 13 kalem malzeme ve ekipman için ise Özata Pazarlama Kimya Tem. Mad. San. Tic. Ltd. Şti.nden alınmış fiyat tekliflerini, malzeme ve ekipman arasında sayılan “yüz tanıma terminali” için de Biyometrik Perkotek Personel Devam Tek. ve Güv. Sis. San. Dış Tic. Ltd, Şti.den alınmış fiyat teklifini sunduğu, fiyat tekliflerinin üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim” ibaresinin yazıldığı, ilgili meslek mensupları tarafından imzalandığı ve kaşelendiği görülmüştür.

Sunulan fiyat tekliflerindeki malzeme miktarı ile Teknik Şartname’de öngörülen malzeme miktarlarının karşılandığı, idarenin 11.12.2015 tarihli yazıları üzerine sunulan maliyet tespit tutanakları ile fiyat tekliflerindeki bilgiler karşılaştırıldığında bilgilerin uyumlu olduğu tespit edilmiştir.

Bu itibarla söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması mevzuata uygun bulunmuştur.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Danış Müteahhitlik Yemekçilik Temizlik Gıda Petrol Ürünleri Otomosyon Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti.- Veysel Marketçilik Temizlik Gıda Turizm Medikal Hizmet Organizasyon Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi sonucunda, asgari işçilik maliyetinin KİK işçilik hesaplama modülü üzerinden hesaplandığı ve teklif bedeli ile asgari işçilik maliyetinin karşılandığı,

“Portör muayenesi” giderini tevsik etmek için Ames Sağlık ve Eğitim Hizmetleri A.Ş.den alınmış fiyat teklifini sunduğu, fiyat teklifinin üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazıldığı, ilgili meslek mensubu tarafından imzalandığı ve kaşelendiği, dolayısıyla Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesine uygun olarak belgelendirildiği,

Anılan isteklinin 69 kalem sarf malzemesi ve 13 kalem malzeme ve ekipman için ise Savaş Ticaret- Satı Savaş’tan alınmış fiyat tekliflerini, malzeme ve ekipman arasında sayılan “yüz tanıma terminali” için de Tek Teknoloji Bilişim ve Tanıtım Hizmetleri’nden alınmış fiyat teklifini sunduğu, fiyat tekliflerinin üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazıldığı, ilgili meslek mensupları tarafından imzalandığı ve kaşelendiği görülmüştür.

Sunulan fiyat tekliflerindeki malzeme miktarları ile Teknik Şartname’de öngörülen malzeme miktarlarının karşılandığı, idarenin 11.12.2015 tarihli yazıları üzerine sunulan maliyet tespit tutanakları ile fiyat tekliflerindeki bilgiler karşılaştırıldığında bilgilerin uyumlu olduğu tespit edilmiş olup, bahse konu isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması da mevzuata uygun bulunmuştur.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde “Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” açıklaması bulunmaktadır.

Yukarıda yer alan Tebliğ açıklaması çerçevesinde ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, Dolunay Kurumsal Bilgi İşlem Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.- Gözde Eğitim Temizlik İnşaat Gıda Turizm ve Sosyal Hizmetleri A.Ş.- İş Ortaklığının idarenin önemli teklif bileşeni olarak belirlediği temizlik malzemeleri arasında yer alan “kürek ve su hortumu” malzemelerinin fiyatını tevsik etmek için Özata Pazarlama Kimya Tem. Mad. San. Tic. Ltd. Şti.nden alınmış fiyat teklifini sunduğu, fiyat teklifini düzenleyen şirketin “www.ticaretsicil.gov.tr” adresinde yer alan 13.01.2014 tarihli ve 8484 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’ndeki bilgilere göre, şirketin faaliyet alanları arasında “Her türlü temizlik maddeleri ve malzemelerinin alımı, satımı, dağıtımı, her türlü kimya ve temizlik ürünlerinin üretimi, alımı, satımı, dağıtımı, her türlü inşaat malzemelerinin alımı, satımı”nın sayıldığı,

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Danış Müteahhitlik Yemekçilik Temizlik Gıda Petrol Ürünleri Otomosyon Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti.- Veysel Marketçilik Temizlik Gıda Turizm Medikal Hizmet Organizasyon Ltd. Şti. İş Ortaklığının “kürek ve su hortumu” malzemelerini Savaş Ticaret- Satı Savaş’tan alınmış fiyat teklifi ile tevsik ettiği, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu 16.12.2015 tarihli İstanbul Ticaret Odası Faaliyet Belgesinde fiyat teklifi alınan şirketin faaliyet alanları arasında “temizlik malzemesi toptan ticareti, her türlü temizlik, ambalaj madde ve malzemeleri ile temizlik makinelerini almak, satmak” konularının da sayıldığı görülmüştür.

İncelemeye konu ihaleye ait Teknik Şartname’de temizlik malzeme ve ekipmanı içerisinde sayılan “su hortumu ve kürek” malzemelerinin temizlik malzemeleri ile irtibatlandırıldığı, bu nedenle bu malzemeler için ayrıca inşaat malzemesi alım-satım alanında faaliyet gösteren firmalardan teklif alınmasına gerek bulunmadığı ve söz konusu isteklilerin fiyat tekliflerini temizlik malzemesi alım satımı ile ilgili faaliyet gösteren kişilerden aldığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.29.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.

78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.” açıklaması yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde yer alan “78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.” açıklaması çerçevesinde, inceleme konusu ihaleye ait ihale dokümanında ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının belirlendiği, Teknik Şartname’de bu personelin çalışma saatlerinin tamamını idare için kullanacağına yönelik düzenleme yapıldığı ve yaklaşık maliyet hesap cetveline göre yaklaşık maliyetin en az % 70’lik kısmının işçilik giderinden oluştuğu görüldüğünden, söz konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olduğu sonucuna varılmıştır.

Anılan Tebliğ’in 79.3.3’üncü maddesi uyarınca Kamu İhale Kurumu İşçilik Hesaplama Modülü üzerinden yapılan hesaplamada, temizlik müdürü maliyetinin 177.409,08 TL, temizlik grup amiri maliyetinin 284.729,04 TL, temizlik şefi maliyetinin 956.006,43 TL, camcı personel maliyetinin 1.395.150,12 TL, temizlik personeli maliyetinin 30.162.756,00 TL ve engelli temizlik personeli maliyetinin 912.376,08 TL olduğu, toplam asgari işçilik maliyetinin (resmi ve dini bayramlarda yapılacak çalışmalar ve % 4 sözleşme ve genel giderler dahil) 33.888.426,75 TL’ye tekabül ettiği belirlenmiştir.

İhaleye teklif veren tüm isteklilerin teklif bedeli ile asgari işçilik maliyetinin karşılandığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu konudaki iddiası yerinde bulunmamıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “Ortak girişim”, “İhaleye katılmak üzere birden fazla gerçek veya tüzel kişinin aralarında yaptıkları anlaşma ile oluşturulan iş ortaklığı veya konsorsiyumlar” şeklinde, “pazarlık usulü” ise “Bu Kanunda belirtilen hallerde kullanılabilen, ihale sürecinin iki aşamalı olarak gerçekleştirildiği ve idarenin ihale konusu işin teknik detayları ile gerçekleştirme yöntemlerini ve belli hallerde fiyatı isteklilerle görüştüğü usul” şeklinde tanımlanmıştır.

Anılan Kanun’un “Ortak girişimler” başlıklı 14’üncü maddesinde “Ortak girişimler birden fazla gerçek veya tüzel kişi tarafından iş ortaklığı veya konsorsiyum olarak iki türlü oluşturulabilir. İş ortaklığı üyeleri, hak ve sorumluluklarıyla işin tümünü birlikte yapmak üzere, konsorsiyum üyeleri ise, hak ve sorumluluklarını ayırarak işin kendi uzmanlık alanlarıyla ilgili kısımlarını yapmak üzere ortaklık yaparlar. İş ortaklığı her türlü ihaleye teklif verebilir. Ancak idareler, işin farklı uzmanlıklar gerektirmesi durumunda, ihaleye konsorsiyumların teklif verip veremeyeceğini ihale dokümanında belirtirler. İhale aşamasında ortak girişimden kendi aralarında bir iş ortaklığı veya konsorsiyum yaptıklarına dair anlaşma istenir. İş ortaklığı anlaşmalarında pilot ortak, konsorsiyum anlaşmalarında ise koordinatör ortak belirtilir. İhalenin iş ortaklığı veya konsorsiyum üzerinde kalması halinde, sözleşme imzalanmadan önce noter tasdikli iş ortaklığı veya konsorsiyum sözleşmesinin verilmesi gerekir. İş ortaklığı anlaşma ve sözleşmesinde, iş ortaklığını oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin taahhüdün yerine getirilmesinde müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, konsorsiyum anlaşma ve sözleşmesinde ise, konsorsiyumu oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin, işin hangi kısmını taahhüt ettikleri ve taahhüdün yerine getirilmesinde koordinatör ortak aracılığıyla aralarındaki koordinasyonu sağlayacakları belirtilir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Pazarlık usulü” başlıklı 21’inci maddesinde “Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık usulü ile ihale yapılabilir:

a) Açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihale sonucunda teklif çıkmaması.

b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.

c) Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.

…(b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılması zorunlu değildir. İlan yapılmayan hallerde en az üç istekli davet edilerek, yeterlik belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte vermeleri istenir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhale ve ön yeterlik dokümanının verilmesi” başlıklı 28’inci maddesinde “İhale ve ön yeterlik dokümanı idarede bedelsiz görülebilir. Ancak, ön yeterlik veya ihaleye katılmak isteyen isteklilerin bu dokümanı satın almaları zorunludur. İlan yapılmayan ihalelerde, ihale dokümanı sadece idare tarafından davet edilenlere satılır. Doküman bedeli, basım maliyetini aşmayacak ve rekabeti engellemeyecek şekilde idarelerce tespit edilir.” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Dokümanın satın alınması ve EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirilmesi” başlıklı 15.2’nci maddesinde “Dokümanı elden satın almak isteyenlerin, doküman bedelini ödeyerek dokümanı teslim almaları zorunludur. Bu nedenle, dokümanı elden satın almak amacıyla doküman bedelini ödedikleri halde dokümanı teslim almamış olanlar istekli olabilecek sıfatını kazanamayacaklardır. Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortaklardan herhangi birinin dokümanı satın alması veya EKAP üzerinden e-imza kullanarak indirmesi yeterlidir.” açıklaması yer almaktadır.

4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (b), (c) ve (f) bendi kapsamında pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelerde ilan yapılması zorunlu olmayıp, idare tarafından en az 3 isteklinin davet edilmesi zorunludur.

Anılan Kanun’un 21’inci maddesinin (c) bendine göre yapılan başvuru konusu ihalede, idare tarafından 19 şirketin doküman almaya ve teklif vermeye davet edildiği, 13 doküman satın alındığı ve 9 istekli tarafından teklif verildiği görülmüştür.

19.11.2015 tarihinde doküman almaya ve teklif vermeye davet edilen 19 şirket arasında yer alan Dolunay Kurumsal Bilgi İşlem Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ve Danış Müteahhitlik Yemekçilik Temizlik Gıda Petrol Ürünleri Otomosyon Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti.nin iş ortaklığı yapmak suretiyle ihaleye teklif sunduğu, söz konusu şirketlerin ortakları olan Gözde Eğitim Temizlik İnşaat Gıda Turizm ve Sosyal Hizmetleri A.Ş. ve Veysel Marketçilik Temizlik Gıda Turizm Medikal Hizmet Organizasyon Ltd. Şti.nin idare tarafından doküman satın almaya ve teklif vermeye davet edilmediği tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Dokümanın satın alınması ve EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirilmesi” başlıklı 15.2’nci maddesinde,

isteklinin ortak girişim olması halinde ortaklardan herhangi birinin dokümanı satın alması veya EKAP üzerinden e-imza kullanarak indirmesinin yeterli olacağı belirtilmiştir.

Bununla birlikte 07.07.2012 tarihli ve 6353 sayılı Kanun ile değiştirilen 4734 sayılı Kanun’un 28’inci maddesinin ilk fıkrasında ilan yapılmayan hallerde ihale dokümanının yalnızca idare tarafından davet edilenlere satılacağı hüküm altında alınmıştır.

Pazarlık usulü ile ihale edilen ve ilanı zorunlu olmayan ihalelerde, ihaleye teklif vermeye davet edilen isteklilerin, davet edilmeyen firmalar ile iş ortaklığı kurup kuramayacağı konusunda kamu ihale mevzuatında açıkça bir düzenleme yer almamaktadır. Her ne kadar 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 28’inci maddesinde ilan yapılmayan ihalelerde, ihale dokümanının sadece idare tarafından davet edilenlere satılacağı düzenlenmiş olsa da, dokümanı satan alan isteklinin, başka istekliler ile birlikte ihaleye iş ortaklığı olarak teklif veremeyeceğine ilişkin olarak herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Öte yandan iş ortaklıklarının her türlü ihaleye teklif verebilecekleri de anılan Kanun’un 14’üncü maddesinde hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, anılan Kanun’un 18’inci maddesi uyarınca pazarlık usulünün bir ihale usulü olduğu ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 15.2.3’üncü maddesi uyarınca da isteklinin ortak girişim olması halinde, ortaklardan herhangi birinin dokümanı satın almasının veya EKAP üzerinden e-imza kullanarak indirmesinin, ihaleye teklif vermeleri için yeterli olacağının düzenlendiği göz önüne alındığında; pazarlık usulü ile ihale edilen işlerde ihaleye davet edilen isteklinin doküman satın almış olması halinde, ihaleye davet edilmeyen ve doğal olarak da doküman satın alma ihtimali bulunmayan istekliler ile iş ortaklığı kurarak ihaleye teklif vermesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. Şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,

b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın satın alındığı tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,

…izleyen günden itibaren başlar.” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesinin ön koşulu, idareye usulüne uygun olarak şikâyet başvurusunda bulunulmasıdır.

Başvuru sahibinin “İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde yer alan düzenlemenin ihale tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’a uygun olmadığı”na ilişkin iddiası ihale dokümanına yönelik bir iddia olup, şikâyete konu durumun farkına varıldığı tarih olarak doküman satın alındığı tarih olan 26.11.2015 tarihinin esas alınması gerekmektedir.

4734 sayılı Kanun’un 55’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, şikâyet başvurusunun şikâyete konu işlemin farkına varıldığı tarihi izleyen 10 gün içerisinde yapılması gerektiği, başvuru sahibinin 26.11.2015 tarihinde ihale dokümanını satın aldığı, ancak 23.12.2015 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmış olup, başvurunun 4734 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca süre yönünden reddi gerekmektedir. Ayrıca anılan isteklinin ihaleye sunduğu teklif mektubunda ihale dokümanının tamamını okuyup kabul ettiği göz önüne alındığında başvurunun ehliyet yönünden de reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru sahibinin“İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde ilaçlama giderinin teklif fiyata dahil giderler arasında sayıldığı, ancak birim fiyat teklif cetvelinde söz konusu gider kalemi için ayrı bir satır açılmadığı”na ilişkin iddiası ihale dokümanına yönelik bir iddiadır.

4734 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesi ve İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesi çerçevesinde, başvuru sahibinin şikâyete konu durumun farkına vardığı tarih olarak ihale dokümanın satın alındığı tarih olan 26.11.2015 tarihinin esas alınması gerekmektedir. Bu durumda söz konusu isteklinin şikâyete konu durumun farkına varıldığı tarihten itibaren 10 günlük başvuru süresi geçtikten sonra (23.12.2015 tarihinde) idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından, başvurunun 4734 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca süre ve ehliyet yönünden reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru sahibinin “Teknik Şartname’de dış cephe temizliği yapılacağının belirtilmesine karşın, söz konusu gider kalemi için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmadığı ve bu gider kaleminin İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil giderler arasında sayılmadığı”na ilişkin iddiası ihale dokümanına yönelik bir iddia olup, 4734 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesi ve İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesi uyarınca, şikâyete konu durumun farkına varıldığı tarih olarak ihale dokümanın satın alındığı tarih olan 26.11.2015 tarihinin esas alınması gerekmektedir. Bu çerçevede, başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik olarak 10 günlük şikâyet süresi içerisinde başvurmadığı anlaşıldığından, başvurunun 4734 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca süre ve ehliyet yönünden reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

1) İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulan Seven İnşaat Temizlik Turizm ve Ticaret A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi sonucunda, sarf malzemeleri ve ekipmanları için Karatoprak End. Tem. ve Amb. Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nden ve Aksiyon Tekn. Hizm. Tic. Ltd. Şti.nden alınmış fiyat tekliflerini sunduğu, idarenin fiyat tekliflerinde öngörülen birim fiyatların gerçeği yansıtıp yansıtmadığının tespitine yönelik olarak 11.12.2015 tarihli yazılar ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları yerine “fiyat teklifinde yer alan malzemelerin son geçici vergi beyannamesinden önceki tarih defter kayıtlarının, giriş çıkış faturalarının” sunulmasını istediğinin tespit edilmesi üzerine, 20.01.2016 tarihli ve 161 sayılı, 20.01.2016 tarihli ve 163 Kurum yazıları ile ilgili meslek mensuplarından fiyat tekliflerinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanakları istenmiştir.

Gelen bilgi ve belgeler incelendiğinde, sarf malzemeleri için sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında, tespit yapılan geçici vergi beyanname döneminin “2015/1-3/4-6/7-9” dönemi olarak belirtildiği görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.4’üncü maddesinde yer alan “Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.” açıklaması çerçevesinde, ihale tarihi 04.12.2015 olan inceleme konusu ihalede son geçici vergi beyanname döneminin “temmuz-ağustos-eylül 2015”, bir önceki geçici vergi beyanname dönemi ise “nisan-mayıs-haziran 2015” olduğu dikkate alındığında, bahse konu tutanağın mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Diğer yandan temizlik malzemesi ve ekipmanı içerisinde yer alan yüz tanıma terminaline ilişkin alınan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarına ilişkin bilgilerin boş bırakıldığı, yalnızca tespit yapılan dönemin “2015/3” olarak belirtildiği belirlenmiş olup, ilgili meslek mensubu tarafından Kuruma gönderilen 26.01.2016 tarihli cevap yazısında “…Mali müşavirlik hizmeti verdiğimiz Aksiyon Tekn. Hizm. Tic. Ltd. Şti. yüz tanıma terminali ürünlerini stoklu çalışmamaktadır.

Daha evvel yurt dışındaki bir firma için fiyat bilgisine ihtiyaç duyulmuş ve ürünün Türkiye distribütörü Vizyotek Tekn. Bil. Org. Tur. Taah. Ltd. Şti.nden mükellefimize gelen proforma fatura ile fiyat bilgisi mükellefimizce verilmiştir.” ifadelerine yer verildiği, dolayısıyla ilgili meslek mensubunun fiyat teklifinin üzerindeki ibareyi mükellefin son geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defterlerindeki bilgileri esas alarak yazmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen tespitler bir arada değerlendirildiğinde, Seven İnşaat Temizlik Turizm ve Ticaret A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olarak belgelendirilmediği sonucuna ulaşılmıştır.

2) Sümerpak Temizlik Hizmetleri A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi sonucunda, anılan isteklinin sarf malzemesi ve ekipman giderini tevsik etmek için Safari Mak. Org. Teks. Gıda Tem. Hizm. San. ve Tic. Ltd. Şti.nden alınmış fiyat teklifini sunduğu görülmüştür. Söz konusu fiyat teklifinin dayanağını teşkil eden satış tutarı tespit tutanağı 20.01.2016 tarihli ve 160 sayılı Kurum yazısı ile ilgili meslek mensubundan istenmiş olup, gelen bilgi ve belgeler incelendiğinde, tespit yapılan geçici vergi beyanname döneminin “2015/4 dönemi olarak belirtildiği görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.4’üncü maddesinde yer alan“Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.” açıklaması gereğince, ihale tarihi 04.12.2015 olan inceleme konusu ihalede son geçici vergi beyanname döneminin “2015/3”, bir önceki geçici vergi beyanname dönemi ise “2015/2” olduğu dikkate alındığında, “2015/4” dönemine ilişkin bilgiler esas alınarak hazırlanan satış tutarı tespit tutanağının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

3) Akdeniz Temizlik Gıda Elektronik Makine Teknik Servis Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, temizlik ve sarf malzemeleri giderini tevsik etmek için Çetinkaya End. Tem. Plas. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nden alınmış fiyat teklifini sunduğu görülmüş olup, fiyat teklifinin dayanağını teşkil eden satış tutarı tespit tutanağının 20.01.2016 tarihli ve 162 sayılı Kurum yazısı ile ilgili meslek mensubundan istenmiştir. Gelen bilgi ve belgeler incelendiğinde, fiyat teklifinin üzerindeki ibarenin satışlar üzerinden açıklama yapılması halinde yazılması gereken ibare olmasına karşın, tutanağın maliyete dayalı açıklama yapılmasına ilişkin kısmının doldurulduğu, ayrıca tespit yapılan dönemin “2015” olarak belirtildiği, dolayısıyla son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin açıklama yapılmadığı anlaşılmıştır.

Diğer yandan temizlik malzemesi ve ekipmanı içerisinde yer alan yüz tanıma terminali bedelini tevsik etmek için Art Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şti.nden alınmış fiyat teklifini sunduğu görülmüştür.

Fiyat teklifinde öngörülen birim fiyatın gerçeği yansıtıp yansıtmadığının tespitine yönelik olarak fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağı 20.01.2016 tarihli ve 159 sayılı Kurum yazısı ile istenilmiştir. İlgili meslek mensubunun cevap yazısında “…Mükelleflerimden Art Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.12.2015 tarih ve 12011978 sayılı fiyat teklif sözleşmesinde bulunan yüz tanıma terminaline ait adet fiyat tutarı, firmanın daha önce satış işlemini gerçekleştirdiği iki firma üç adet faturası referans alınarak ağırlıklı ortalama satış tutarı hesaplanmıştır. Hesaplama sonucu fiyat teklifinde belirtilen tutarın ağırlıklı ortalama tutarının %80 altında olmadığı sonucuna vardım.” ifadelerine yer verildiği, meslek mensubu tarafından “Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağı”nın düzenlenmediği, yazı ekinde gönderilen hesaplama tablosunda “26.11.2014, 17.12.2014 ve 20.05.2015” tarihlerinde gerçekleştirilen üç adet satışın tutarlarının ortalamasının alındığı tespit edilmiştir.

İnceleme konusu ihalede son geçici vergi beyanname dönemi olan “temmuz-ağustos-eylül 2015” ve bir önceki geçici vergi beyanname dönemi olan “nisan-mayıs-haziran 2015” dönemlerine ait yasal defter tasdik bilgileri esas alınarak hazırlanmış satış tutarı tespit tutanağının bulunmadığı, dolayısıyla fiyat teklifindeki öngörülen birim fiyatların gerçeği yansıtmadığı anlaşıldığından, Akdeniz Temizlik Gıda Elektronik Makine Teknik Servis Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamaları mevzuata uygun bulunmamıştır.

4) Bora Kurumsal Hiz. İnş. Tur. Gıda Mob. Taş. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, temizlik malzemesi ve ekipmanı içerisinde yer alan “yüz tanıma terminali” bedelini tevsik etmek için Elektromarket Güv. Sis. Bil. El. Bil. Müş. İml. San. ve Tic. Ltd. Şti.nden alınmış fiyat teklifini sunduğu görülmüştür.

Fiyat teklifinde öngörülen birim fiyatın gerçeği yansıtıp yansıtmadığının tespitine yönelik olarak fiyat teklifinin dayanağı olan maliyet tespit tutanağı istenilmiş, gelen bilgi ve belgeler incelendiğinde maliyet tespit tutanağında teklife konu malın belirtilmediği, tespit yapılan dönemin ise “2015/4” olarak belirtildiği anlaşılmıştır. İhale tarihi 04.12.2015 olan inceleme konusu ihalede son geçici vergi beyanname döneminin “2015/3”, bir önceki geçici vergi beyanname dönemi ise “2015/2” olduğu dikkate alındığında, “2015/4” dönemine ilişkin bilgiler esas alınarak hazırlanan satış tutarı tespit tutanağının mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla Bora Kurumsal Hiz. İnş. Tur. Gıda Mob. Taş. ve Tic. Ltd. Şti., Akdeniz Temizlik Gıda Elektronik Makine Teknik Servis Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş., Sümerpak Temizlik Hizmetleri A.Ş. ve Seven İnşaat Temizlik Turizm ve Ticaret A.Ş. unvanlı isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmekte ise de, kararın (A) bölümünde yer alan tespitler çerçevesinde söz konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi istekliler değişmediğinden, bahse konu aykırılıkların ihale sonucuna etkili olmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.

Mahmut GÜRSES

Başkan

Kazım ÖZKAN

II. Başkan Ali Kemal AKKOÇ

Kurul Üyesi Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi

Mehmet Zeki ADLI

Kurul Üyesi Dr. Mehmet AKSOY

Kurul Üyesi

KARŞI OY

Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde özetle, “Başvuruya konu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Dolunay Kurumsal İşlem Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.- Gözde Eğitim Tem. İnş. Sos. Hiz. İş Ortaklığı ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Danış Müt. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.- Veysel Tem. Gıda Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığını oluşturan şirketlerin her ikisinin de idare tarafından ihaleye davet edilmediği, pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelerde ihaleye davet edilmeyen bir istekli ile iş ortaklığı yaparak ihaleye teklif verilmesinin mümkün olmadığı”şeklinde yer alan dördüncü iddiası hakkında Kurul çoğunluğunca alınan kararda “4734 sayılı Kanun’un 18’inci maddesi uyarınca pazarlık usulünün bir ihale usulü olduğu ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 15.2.3’üncü maddesi uyarınca da isteklinin ortak girişim olması halinde, ortaklardan herhangi birinin dokümanı satın almasının veya EKAP üzerinden e-imza kullanarak indirmesinin, ihaleye teklif vermeleri için yeterli olacağının düzenlendiği göz önüne alındığında; pazarlık usulü ile ihale edilen işlerde ihaleye davet edilen isteklinin doküman satın almış olması halinde, ihaleye davet edilmeyen ve doğal olarak da doküman satın alma ihtimali bulunmayan istekliler ile iş ortaklığı kurarak ihaleye teklif vermesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı” şeklinde ifade edilen gerekçeye dayanılarak “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde, bu Kanunun uygulanmasında, “İstekli olabilecek: İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimi,” olarak tanımlanmıştır. Söz konusu hüküm gereğince ihaleye katılımda gerekli görülen ehliyet için ihale dokümanı satın almış olmak şartı aranmaktadır.

07.07.2012 tarihli ve 6353 sayılı Kanun ile 4734 sayılı Kanun’un 28’inci maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklikle “İlan yapılmayan ihalelerde, ihale dokümanı sadece idare tarafından davet edilenlere satılır.” hükmü eklenmiştir.

6353 sayılı Kanunun ilgili madde gerekçesinde “4734 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilen bütün ihalelerin Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden gerçekleştirilmesi ve mevcut Kanunda ihaleye davet edilmeyen isteklilere ihale dokümanı satışını sınırlayan bir düzenleme olmaması nedeniyle, ilan yapılmaksızın gerçekleştirilen ihalelere idare tarafından davet edilmeyen istekliler de doküman satın alıp teklif verebilmektedirler. Bu durum idarenin bu ihale usulü ile sağlamak istediği, işin özelliği ve önemine uygun olarak sadece ilgili sektörde faaliyet gösteren, yeterliliği ve ehliyeti bilinen firmaları ihaleye davet etme imkanını fiilen ortadan kaldırmakta; davet edilmemiş olmalarına rağmen ihale dokümanı satın alarak ihaleye katılanların tekliflerinin değerlendirilmesi ihale sürecini çok uzatmakta; ihtilaflar ve şikayetler nedeniyle de acil ve ivedi olarak yapılması gereken işler gecikmekte ya da yapılamamaktadır.

Yapılan düzenleme ile bu aksaklıkların giderilmesi amaçlanmaktadır.” şeklinde açıklamalar yer almıştır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Doküman satın alınması ve EKAP üzerinde e-imza kullanılarak indirilmesi” başlıklı 15.2’nci maddesinde yer alan “….Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortaklardan herhangi birinin dokümanı satın alması yeterlidir….” şeklindeki açıklama, 6353 sayılı Kanun ile 4734 sayılı Kanun’un 28’inci maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklikten önce yapılmış genel düzenlemeler ilişkin olup, Kanun değişikliği ile bu düzenlemenin amacı daraltılmıştır. Dolayısıyla Kanun değişikliğinin amacı bu kadar net bir şekilde ortada iken, Kanuna aykırı olan Tebliğ hükmü üzerinden yorum yapmak, Kanunu manipüle etmek anlamını taşıyacaktır ki, bu durum Tebliğ hükmünü Kanun hükmünün önüne geçirmek sonucunu doğuracaktır.

Bu durum da, 6353 sayılı Kanunla yapılan özel düzenleme ile, 4734 sayılı Kanun kapsamında pazarlık usulü ile ihale edilen işlerde, işin özelliği ve önemine uygun olarak ilgili sektörde faaliyet gösteren, yeterliliği ve ehliyeti bilinen firmalar ile ihalenin gerçekleştirilmesi yönünde ihaleye katılım daraltılmıştır. Bu itibarla, pazarlık usulü ile yapılacak ihalelerde, idarece ihaleye davet edilmeyen ve doküman satın almayan isteklilerin, doküman satın alan başka isteklilerce iş ortaklığı kurarak ihaleye katılması hukuken mümkün değildir.

İncelenen ihalede, 19.11.2015 tarihinde doküman almaya ve teklif vermeye davet edilen 19 şirket arasında yer alan Dolunay Kurumsal Bilgi İşlem Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ve Danış Müteahhitlik Yemekçilik Temizlik Gıda Petrol Ürünleri Otomosyon Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin iş ortaklığı yapmak suretiyle ihaleye teklif sunduğu, söz konusu şirketlerin ortakları olan Gözde Eğitim Temizlik İnşaat Gıda Turizm ve Sosyal Hizmetleri A.Ş. ve Veysel Marketçilik Temizlik Gıda Turizm Medikal Hizmet Organizasyon Ltd. Şti.’nin idare tarafından doküman satın almaya ve teklif vermeye davet edilmediği, davet edilmeyen bu iki şirketin ayrı ayrı ortak oldukları iş ortaklıklarının ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, dolayısıyla davet edilen ve edilmeyen iki firmanın iş ortaklığı kurarak ihaleye katılmasının hukuken mümkün olmadığı, bu nedenle söz konusu isteklilerin tekliflerinin idarece değerlendirme dışı bırakılması gerekirken ihalede bu isteklilerin tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi yönünde gerçekleştirdiği idari işlemlerin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin dördüncü iddiası kapsamında yapılan incelemeye göre, uyuşmazlığa konu ihalede, “Düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle, Kurul çoğunluğunun “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki kararına katılmıyoruz.

Mahmut GÜRSES

BAŞKAN Ahmet ÖZBAKIR

Kurul Üyesi